Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2007

Μια χαμένη ευκαιρία

Ολοκληρώνοντας την προβολή της ταινίας "Το αστέρι του βορρά", κινηματογραφική μεταφορά του πρώτου μέρους της "Τριλογίας του κόσμου" του Φίλιπ Πούλμαν, μία μόνο σκέψη πέρασε από το μυαλό μου: κρίμα γιατί ήταν καλή ευκαιρία.

Καλή ευκαιρία για να γίνει ευρύτερα γνωστό ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα φαντασίας. Καλή ευκαιρία για να οπτικοποιηθεί ένα υπέροχο δοκίμιο περί ελευθερίας, περί αντίστασης σε κάθε είδους καταπίεσης της σκέψης και της ελεύθερης βούλησης.

Καλή ευκαιρία για να τεθούν και να αναλυθούν σημαντικά θεολογικά ζητήματα. Καλή ευκαιρία, τέλος, για να τεθούν οι βάσεις για μια επιτυχημένη, καλλιτεχνικά και εμπορικά, κινηματογραφική τριλογία, αντάξια της αντίστοιχης λογοτεχνικής.

Γιατί χάθηκαν όλες οι παραπάνω ευκαιρίες; Για πολλούς και διάφορους λόγους συμπεριλαμβανομένων:

  • Μιας σκηνοθεσίας αποτελούμενης από μια απλή παράθεση σκηνών και πλάνων χωρίς καμία συνοχή και συνεκτικότητα που να εξυπηρετεί την οικονομία του έργου.
  • Ενός σεναρίου που προσπάθησε να χωρέσει όλα τα κεράσια στο ίδιο καλάθι και κατέληξε να είναι τόσο πολύπλοκο και χαοτικό που μπέρδευε παρά βοηθούσε το θεατή.
  • Ερμηνειών που κυμαίνονταν από απλές διεκπεραιώσεις έως φιλότιμες προσπάθειες που όμως δεν υποστηρίζονταν σεναριακά.
  • Μηδενικής εμβάθυνσης στους χαρακτήρες, εκτός ίσως από το χαρακτήρα της μικρής Λύρας.
  • Αποτυχίας ουσιαστικής εκμετάλλευσης των φανταστικών στοιχείων του έργου.
Το πρόβλημα είναι τελικά ότι η συγκεκριμένη ταινία δεν μπορεί να σταθεί αυτόνομα έξω από την επιρροή του αντίστοιχου βιβλίου (γιατί δεν υποστηρίζεται σεναριακά) αλλά και ταυτόχρονα δεν κατορθώνει ούτε κατά διάνοια να μεταφέρει την ατμόσφαιρα και το πνεύμα του βιβλίου από το χαρτί στο σελιλόιντ.

Υ.Γ. Μεταξύ άλλων η ταινία απέτυχε και να αποτυπώσει τις θεολογικές απόψεις που εκφράζει ο Πούλμαν στο έργο του. Όποιος ενδιαφέρεται ας καταφύγει στα βιβλία και ειδικότερα στο τελευταίο.