Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Ένας κύκνος υψηλών πτήσεων

«Χρόνο; Έτσι απλώς χρόνο; Όχι καλέ μου, δεν είναι αυτή του διαβόλου η πραμάτεια. Δεν κερδίζουμε έτσι το έπαθλο να μας ανήκει το τέλος. Τι λογής χρόνο, αυτό είναι το ζητούμενο! Μεγάλο χρόνο, τρελό χρόνο, διαβολεμένο χρόνο, όπου όλα είναι του ύψους και του υπερύψους – κι ύστερα πάλι λίγη αθλιότητα φυσικά, βαθιά αθλιότητα μάλιστα, ..., αυτό είναι το σωστό και το πρέπον, αυτός είναι ο τρόπος και η φύση του καλλιτέχνη»

Τόμας Μαν - Δρ. Φάουστους

Ένας μαύρος κύκνος είναι σίγουρα ένα σπάνιο γεγονός, μια στατιστική απιθανότητα που όμως, κρίνοντας από τις σχετικές επιστημονικές ανακαλύψεις, μπορεί να κάνει την εμφάνισή της αρκεί να είναι κανείς διατεθειμένος να πάει λίγο πιο μακριά απ’ ό,τι συνήθως. Σε ένα κόσμο όμως λευκών κύκνων, ροζ δωματίων, σιδηράς (αυτο)πειθαρχίας και γονεϊκών απωθημένων, πώς μπορεί κανείς να ζητά από την (κάθε) Νίνα να ανακαλύψει και να διανύσει μια τέτοια διαδρομή; Με συμβουλές εύπεπτης ψυχολογίας του τύπου “Ανακάλυψε το βαθύτερο εαυτό σου” ή “Έλα σε ισορροπία με το είναι σου”; Μα φυσικά όχι, εδώ χρειάζονται δραστικότερα μέτρα όπως άλλωστε επιβεβαιώνει και ο κυνικός Διάβολος διαλαλώντας την πραμάτεια του στο παραπάνω απόσπασμα.

Φυσικά η Νίνα δεν κάνει συνειδητά συμφωνία με το διάβολο, το μυαλό της όμως αναζητά απεγνωσμένα καθοδήγηση. Και, αν πιστέψουμε τη ρήση “Η κόλαση είναι οι άλλοι”, τότε αρκούν ένας γοητευτικός δάσκαλος και μια εν δυνάμει ανταγωνίστρια για να δείξουν το δρόμο. Προς τι; Μα φυσικά προς μερικά λεπτά χορευτικού “υπερύψους” και (προσωρινής δυστυχώς) απεικόνισης της σκοτεινής πλευράς των “Pas de chat” και των ροζ πουέντ για την τέρψη ενός ανυποψίαστου κοινού.

Ο Αρονόφσκι ακολουθεί τη Νίνα σε αυτήν της τη διαδρομή θολώνοντας επιτυχώς τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και παραίσθησης και απεικονίζοντας μια προσωπική “κόλαση” καθόλα ρεαλιστική και ελκυστική για τον αμφιβληστροειδή του θεατή. Το αν το κάνει από σκηνοθετική ξιπασιά ή αν δανείζεται στοιχεία από τον Πολάνσκι και τον Κρόνενμπεργκ μικρή σημασία έχει. Το θέμα δεν είναι το κίνητρο και τα υλικά αλλά η εκτέλεση μιας συνταγής παρόμοια της οποίας είχαμε καιρό να γευτούμε από τους εκπροσώπους της έβδομης τέχνης, αμερικάνους και μη. Ας την απολαύσουμε λοιπόν!